Αλλά η ορθόδοξη Θεολογία στον 21ο αιώνα θα κληθεί να συνομιλήσει και με τον έξω κόσμο - άλλως θα μετατραπεί σε ένα «γκέτο», και θα έχει την τύχη κάθε «σέκτας» στην ιστορία. Όσο και αν ξενίζει ο όρος «συναφειακή θεολογία», ο πυρήνας του νοήματός του παραμένει πάντοτε καίριος. Η θεολογία που δεν αφουγκράζεται το τι συμβαίνει γύρω της έχει καταδικάσει σε θάνατο την κληρονομιά που παρέλαβεν από τους Πατέρες της. Αυτό είναι και το νόημα της «νεο-πατερικής σύνθεσης», που πρότεινεν ο αείμνηστος Γεώργιος Φλορόβσκη. Δεν πρόκειται για μία υπέρβαση της πατερικής θεολογίας αλλά για μία ερμηνεία της, που θα της επιτρέψει να δώσει απάντηση στα υπαρξιακά προβλήματα του ανθρώπου της εποχής μας και σε πολιτισμούς διαφορετικούς από τον δικό μας. Η Ορθόδοξη θεολογία καλείται να δώσει τη μαρτυρία της με όρους όχι πολεμικής, αλλά «σαρκωτικής» ιεραποστολής, μιλώντας, κατά το πρότυπο του σαρκωθέντος Λόγου, στο σύγχρονο άνθρωπο «εκ των έσω», αίροντας τους σταυρούς του και προσπαθώντας να κατανοήσει τις αγωνίες του. Τι άλλο, άλλωστε, έκαναν οι ίδιοι οι Πατέρες της Εκκλησίας μας, μεταφέροντας και ερμηνεύοντας υπαρξιακά το Ευαγγέλιο στον ελληνικό πολιτισμό της εποχής τους; Η Πατερική θεολογία θα πρέπει πάντοτε να παραμένει η βάση της ορθόδοξης θεολογίας, διότι οι Πατέρες συνέλαβαν πράγματι σε όλο το βάθος τους τα υπαρξιακά προβλήματα του ανθρώπου.
Από την άποψη αυτή δεν μπορούμε να πάμε πέρα από τους Πατέρες. Αλλά, ενώ η ουσία της πατερικής θεολογίας παραμένει αναλλοίωτη, οι άνθρωποι κάθε εποχής και κάθε πολιτισμού βιώνουν με τρόπο διαφορετικό τα υπαρξιακά προβλήματά τους. Χρέος της Ορθόδοξης θεολογίας είναι να προσπαθεί να απαντά διαρκώς στο ερώτημα, όχι τι είπαν οι Πατέρες στην εποχή τους (αυτό είναι έργο των ιστορικών), αλλά τι θα έλεγαν σήμερα, αν βρισκόταν αντιμέτωποι με τα προβλήματα ενός συγχρόνου δυτικού ανθρώπου ή ενός Αφρικανού κ.λ.π. Αυτό θα αποτελούσε «προδοσία» των Πατέρων; Κάθε άλλο. Προδοσία θα αποτελούσε, αντιθέτως, η μετατροπή των Πατέρων σε αρχαιολογικούς θησαυρούς, που τους φυλάσσουμε στο μουσείο, χωρίς να τους αφήνουμε να μιλήσουν τη γλώσσα της εποχής μας.
Με άλλα λόγια, το χρέος της Ορθόδοξης θεολογίας στην εποχή μας είναι, για να χρησιμοποιήσουμε τεχνικούς ακαδημαϊκούς όρους, να γίνει, από ιστορική, συστηματική θεολογία — κάτι που, δυστυχώς, ελάχιστα καλλιεργείται στις Θεολογικές Σχολές μας. Όπως κανένας δεν είναι καλός μαθητής όταν «παπαγαλίζει», επαναλαμβάνοντας κατά λέξη τα λόγια του δασκάλου του, έτσι και ο μαθητής των Πατέρων καλείται να πεί «με δικά του λόγια», λόγια της εποχής του, ό, τι του δίδαξαν οι Πατέρες.
Μητροπολίτης Περγάμου Ιωάννης
8 σχόλια:
Αναστάσιε δεν μας έκανες κοινωνούς της αλληλογραφίας Ναυπάκτου-Περγάμου.
Να το σημειώσουμε στις ελλείψεις σου;
Μπορείς όμως να αποκαταστήσεις άμεσα.
Νομίζω θα έχει ενδιαφέρον ο διάλογος των αναγνωστών σου.
Ίσως και να έκανε καλύτερα που δεν τις αναδημοσίευσε. Δεν προσφέρουν καμιά ωφέλεια. Διχάζουν και παραπλανούν. Οι Ιεράρχες δεν είναι σωστό να «μαλλιοτραβιούνται» δημόσια.
Το κείμενο πρέπει να προσεχθεί και να διαβασθεί. Οι θέσεις και οι προτροπές του Περγάμου ορίζουν τον δρόμο τον οποίο θα πρέπει να έχει μια σύγχρονη μάχιμη παραγωγική θεολογία που να μιλάει στους πιστούς.
Στον διάλογο δύο 8.53 δεν πρέπει να υπάρχει σχολιασμός των τρίτων. Αφορά τους δύο και όχι το σύνολο.
Εδώ γελάμε!!!!!
Η «σαρκωτική» Ιεραποστολή μας τελείωσε. Τώρα την θέση την έχει πάρει ο συντηρητισμός της θεολογίας και ο φονταμενταλισμός είναι στα χάϊ του.
Η απάντηση του ιστολόγου ήταν νομίζω το άρθρο αυτό.
Δεν περίμενα να δημοσιεύσει 8,53 κάτι εναντίον του Περγάμου τον οποίο προβάλει και τώρα και πολλάκις παλαιότερα.
Σταματώ εδώ γιατί δεν θέλω να τον πικράνω.
Έχει και αυτός τις προτιμήσεις του.
Η σύγχρονη θεολογία!! Η νεο-πατερική, η μετα-αγιογραφική! Λες και σε όλες τις εποχές δεν είναι ίδιοι οι άνθρωποι και τα προβλήματά τους, δεν είναι ίδιες ακόμα και οι συνθήκες και ο τρόπος ζωής τους! Λες και το Άγιο Πνεύμα που ενέπνευσε στους Πατέρες μας τα αίωνια αυτά λόγια δεν απευθύνεται στο διαχρονικό άνθρωπο. Λες και η ιεραποστολή δεν είναι πάντα σαρκωτική- Θεομίμητη καλύτερα. Λές και οι Πατέρες δε βρέθηκαν σε περιβάλλον αλλοθρήσκων και διαφορετικών πολιτισμών. Τί έκανε ο ιερός Χρυσόστομος όταν στις εξορίες του βρήκε τέτοιο περιβάλλον; "Συναφειάστηκε"; Λές και τα λόγια δεν είναι ίδια; Αλλά μήπως αυτό είναι το ζητούμενο; Πού να μιλάμε τώρα για Ιησού Χριστό; Παλιά λόγια αυτά! Να λέμε μονοθειστικός θεός, ανεκτική αγάπη και άλλα τέτοια σύγχρονα δικά μας λόγια... Μπορούν οι Πατέρες να γίνουν μουσειακό είδος; Αυτοί που μιλούν-Το Άγιο Πνεύμα- ακόμη και στις καρδιές των αγραμμάτων ανθρώπων που ποτέ δεν τους διάβασαν; Αυτοί που φωτίζουν αιώνια, πρεσβεύοντας δίπλα στο θρόνο Του Θεού; Λόγια από ανθρώπους που δεν κοπίασαν αληθινά ποτέ για την Ιεραποστολή, αλλά στα ιδιαίτερα διαμερίσματά τους φιλολογούν. Και η Ιεραποστολή τους, η συνάφειά τους εξαντλείται σε πεντάστερα ξενοδοχεία, σε πολυτελή συνέδρια, σε κολακείες και αυλές. Μόνον δια της προσευχής και της ταπείνωσης φωτίζεται ο νούς και ζεσταίνεται η καρδιά της θεολογικής γλώσσας. Ας παραδειγματισθούμε από τους Αγίους, το Χριστό παρατεινόμενο στους αιώνες.
Τι σημαίνει ''Νεοπατερική σύνθεση''?Σημαίνει ότι ο σημερινός κόσμος είναι τόσο αμόρφωτος που πρέπει να του μιλήσεις αλλιώς γιά να καταλάβει? ''Αν πιστέψεις,θα δεις τη δύναμη Του Θεού.Ιωάν 11-40''..και αλλού ''Η πίστη σας να μην βασίζεται σε ανθρώπινη σοφία αλλά στη δύναμη του Θεού.Α!Κορ.2-5].Και εν τω μεταξύ,Ο Κύριος από το πουθενά συνάζει στην ποίμνη του,βλέπεις από όλες τις φυλές προσχωρούν στην Ορθοδοξία με μόνη την προαίρεση.Δηλαδή για να καταλάβω,πως αλλιώς να δώσεις στον άλλον να καταλάβει την αλήθεια αν δεν μιλήσεις μέσα από το ευαγγέλιο?Οπότε,όσα λόγια ''μεταπατερικά'' και να πεις,τι κέρδος θα βγάλεις αν ο άλλος δεν πείθεται?Πιό πατερικά δεν γίνεται από τα λόγια του ευαγγελίου.Αυτά χρησιμοποιούσαν και εκείνοι.Σεβόμαστε όλων τις απόψεις αλλά επειδή το ποίμνιο δεν γνωρίζει από θεολογίες που φιλοσοφίζουν και δεν πείθουν,θα προτιμούσαμε πέντε λόγια καθαρά παρά δέκα και να μην καταλαβαίνει κανείς τίποτε.Ούτε και τα παιδιά που παρακολουθούν μαθήματα θεολογίας καταλαβαίνουν κάτι ουσιαστικό,έχω μιλήσει με αυτά.Οπότε ξαναγυρίζουμε στην αλήθεια Του Ευαγγελίου και σε αυτούς που βιώνουν το μήνυμα.Ποία λοιπόν η σημασία της ''Μεταπατερικής σύνθεσης?''.Γιά τους πιστούς που είναι εντός εκκλησίας,αν θέλουν να ζήσουν πνευματικά τους δίδεται άπλετος χρόνος,όπως δίνει χρόνο Ο Θεός σε όλους πέφτοντας και σηκώνοντας να καταλάβουν τι σημαίνει να είσαι χριστιανός και τι σημαίνει Θεός.Τι πιό νεοσύστατο υπάρχει από το να είσαι νέος-α,να θέλεις να ζήσεις χριστιανικά και να μην μπορείς εξαιτίας των παθών σου.Και με μόνη την εξομολόγηση και κάπου κάπου εκκλησιασμό,στην πορεία της ζωής σου,σου δίνει βοήθεια μεγίστη,επειδή ΘΕΛΕΙΣ.Σιγά σιγά με τη Μελέτη αισθάνεσαι την αναξιότητά σου και με τη Μυστηριακή ζωή και πάλι σου δίνει τη γνώση επειδή ΘΕΛΕΙΣ..ΤΙ ΣΗΜΑΙΝΕΙ ΛΟΙΠΟΝ ΜΕΤΑΠΑΤΕΡΙΚΗ ΣΥΝΘΕΣΗ ΠΟΥ ΜΠΕΡΔΕΥΕΙ ΚΑΙ ΣΥΝΧΙΖΕΙ?Αυτά είναι τα ερωτήματα που βάζουμε σαν πιστοί.Όσο για αυτούς που λεν πως υπάρχει συντηριτισμός στην θεολογία,ένα έχω να πω με πολύ πόνο.Συντηριτικός νομίζω γίνεσαι όσο προχωράς στην πνευματική ζωή,επειδή αυτό νιώθεις,Όσο δεν είσαι συντηριτικός-η και προπέφτεις στο εξομολογητάριο σε κάθε σου πτώση,δεν είσαι συντηριτικός.Ο Θεός όμως σε ευσπλαχνίζεται και στις δυό περιπτώσεις και σου δίνει απλόχερα ακόμη και αν δεν ξέρεις τι να ζητήσεις.Οι Πατέρες έζησαν και δίδαξαν ακόμη και για το ζήλο.''Να έχεις Ζήλο ως προς την οκνηρία και να είσαι θερμός ώς προς το πνεύμα..''.Τα ερωτήματά μας παραμένουν ανοιχτά σαν πιστοί.Συνχωρείστε με!.π
Δημοσίευση σχολίου