Σάββατο 26 Μαρτίου 2011

Εκκοσμίκευση και Εκκλησία - Νικ. Ματσούκας

Η ορθόδοξη θεώρηση της Εκκλησίας, που τονίζει τον οικουμενικό και καθολικό χαρακτήρα της με τρόπο σχεδόν ανεπανάληπτο, εξοβελίζει δια μιάς κάθε ιεροκρατική, εγκοσμιοκρατική, πνευματοκρατική και ειδωλολατρική αντίληψη για την Εκκλησία, που πολλές φορές αποτελεί θανάσιμο κίνδυνο εκκοσμικεύσεως της χριστιανικής διδασκαλίας. Και όταν λέμε εκκοσμίκευση πρέπει πάντοτε να νοούμε την ταύτιση της Εκκλησίας με ένα μέρος του κόσμου, με μια επιδίωξη ή την εξυπηρέτηση μιάς ομάδας αποκλειστικά, μιάς κάστας ή μιάς ιστορικής σκοπιμότητας. Η Εκκλησία είναι κόσμος και ο κόσμος Εκκλησία. Αλλά το έργο της είναι η δυναμική προώθηση της δημιουργίας ολόκληρης κατά το σχέδιο της θείας οικονομίας. Έτσι η Εκκλησία δεν μπορεί να εξυπηρετήσει κανένα αυτονομημένο κομμάτι ή θραύσμα του διασπασμένου κόσμου, αν πρώτα δεν το εντάξει στην ενότητα της δημιουργίας. Με άλλα λόγια, τίποτε δεν μπορεί να ξεφύγει από το γεγονός ότι η Εκκλησία είναι εικόνα του Θεού και του σύμπαντος, ενώ συνάμα είναι εικόνα και του κάθε μέρους (μέλους) της δημιουργίας. Κάθε τι που αυτονομείται και επιδιώκει να ταυτιστεί με την Εκκλησία αποτελεί εκκοσμίκευση που σημαίνει τη ρίζα κάθε αιρετικής ζωής και διδασκαλίας. Αντίθετα όταν η Εκκλησία είναι μία, αγία, καθολική και αποστολική αυτό σημαίνει ότι έχει διαστάσεις και προεκτάσεις σε ολόκληρη τη δημιουργία. Κάθε τι χάνει την αυτονομία του και μπαίνει μέσα στην ενότητα του Θεού και της δημιουργίας. Δεν θα μπορούσε δηλ. η Εκκλησία να είναι μία, ή με άλλα λόγια, να έχει την κατά φύση ενότητα, ούτε να εξαγιάζει την κτίση, συντρίβοντας το διασπαστικό στοιχείο του κακού, ούτε να κατέχει ως καθολική το πλήρωμα της αλήθειας και της ζωής, ούτε να στηρίζεται στο θεμέλιο των αποστόλων, αν ήταν μια συσπειρωμένη, εγωκεντρικά κλεισμένη και αμυνόμενη ομάδα, για την επιβίωσή της. Τότε θα μπορούσε να γίνει λόγος για οποιοδήποτε είδωλο, για οποιαδήποτε αλλοτριωμένη μορφή ζωής, αλλά ποτέ για Εκκλησία του Χριστού, κατ' εικόνα και καθ' ομοίωση του Θεού και συνάμα εικόνα του σύμπαντος κόσμου, όπως την ορίζει ο άγ. Μάξιμος.

Νικ. Ματσούκας

(Το κείμενο αυτό αφιερώνεται στον Γ.Δ.Μαρκάκη, για την ερμηνευτική προσέγγιση που μας δίνει στην επανάσταση του 1821).
Υάκινθος.

5 σχόλια:

Ανώνυμος είπε...

Χρήσιμο.

Ανώνυμος είπε...

Πολύ ωραία τα γραφόμενα.Πού καί πότε και από ποιούς θα μπορούσαν αυτά να γίνουν πραγματικότης; Αλήθεια,τελικά,τι πιστεύουμε και για τι αγωνιζόμεθα;

Νησιώτης είπε...

Συμφωνώ με τον 5:33.
Πολύ θεωρητικό το κείμενο.
Πως εφαρμόζεται στην πράξη;

Ανώνυμος είπε...

Καθόλου θεωρικό. Μια χαρά τα εξηγεί και απαντά.

Ανώνυμος είπε...

Αγαπητέ Υάκινθε,
σήμερα μόλις είδα το κείμενό που επέλεξες για να μας παρουσιάσεις. Όπως πάντα είναι όχι απλώς εύστοχο αλλά και αποκαλυπτικό της φιλαναγνωσίας και των γνώσεών σου. Ιδιαιτέρως με συγκινεί η απόφασή σου να μου το αφιερώσεις. Σε ευχαριστώ από καρδιάς.
ΓΔΜ
ΥΓ. Το δικό μου κείμενο δεν είναι παρά η σύντομη ομιλία μου στο Δημοτικό Σχολείο όπου υπηρετώ με μια μικρή επέκταση ως ρπος το μεταφυσικό υπόβαθρο του πολιτισμού που γέννησε τους ήρωες. Χαίρομαι που σου άρεσέ διότι όλα τα σχόλια δεν έχουν -όπως γνωρίζεις- το ίδιο βάρος!