Τετάρτη 28 Οκτωβρίου 2009

Η Οικ.Σύνοδος και το παπικό πρωτείο - Μητροπολίτου πρώην Ελβετίας Δαμασκηνού

Η συνοδική οδός είχε ατονήσει μετά το μέγα σχίσμα, όχι βεβαίως στην τοπική λειτουργία του συνοδικού συστήματος, αλλά στην κανονική έκφραση της συγκλήσεως και της λειτουργίας του θεσμού της Οικ. Συνόδου. Η κανονική θεωρία και η σχολαστική θεολογία της Δυτικής Εκκλησίας κατά την μετά το μέγα σχίσμα περίοδο ανέπτυξε την ιδέα της υπεροχής της παπικής αυθεντίας έναντι της αυθεντίας της Οικ. συνόδου με βάση τις θεωρητικές αρχές και τις νέες προοπτικές του παπικού πρωτείου. Η κανονική θεωρία και η συνεπής προς αυτήν θεολογία της Ανατολικής Εκκλησίας επηρεαζόταν βαθύτατα από τα πρότυπα των Οικουμενικών Συνόδων της πρώτης χιλιετίας και κατανοούσε την λειτουργία του θεσμού της Οικ. συνόδου ως συνεργασία των Εκκλησιών Ανατολής και Δύσεως, παρά το γεγονός ότι η συνοδική αυτοσυνειδησία της δεν προέβαλλε εκκλησιολογικές δυσχέρειες για την σύγκληση μιας Οικουμενικής συνόδου από τους Πατριαρχικούς θρόνους της Ανατολής, ήτοι χωρίς συμμετοχή σ’ αυτήν εκπροσώπων του παπικού θρόνου.Η εφαρμογή των κανονικών ή εκκλησιολογικών αυτών κριτηρίων αξιολογείτο πάντοτε κατά το εκάστοτε συμφέρον της Εκκλησίας. Πράγματι, αποφεύχθηκε συστηματικά από την Εκκλησία της Ανατολής η οποιαδήποτε σκέψη για τη σύγκληση ή τον χαρακτηρισμό οποιασδήποτε ανατολικής συνόδου ως Οικουμενικής, αφ’ ενός μεν για να μη δυσχερανθή η αποκατάσταση της εκκλησιαστικής ενότητος, αφ’ ετέρου δε για να μην εισαχθούν μονομερώς νέα δόγματα στη ζωή της Εκκλησίας.
Η επιλογή αυτή ήταν συνειδητή, αφού η μονομερής σύγκληση Οικουμενικής συνόδου από τους Πατριαρχικούς θρόνους της Ανατολής καθιστούσε αναγκαία αφ’ ενός μεν τη λήψη οριστικής αποφάσεως για τη θέση της Δυτικής Εκκλησίας, αφ’ ετέρου δε τη διαφοροποίηση από τη συνοδική παράδοση και πράξη των επτά πρώτων Οικ. συνόδων. Οι τάσεις αυτές αναπτύχθηκαν συστηματικά και διαμόρφωσαν αντίστοιχα το περιεχόμενο της Εκκλησιαστικής πράξεως όχι μόνο για τη διαφορετική ερμηνεία της σχέσεως της παπικής αυθεντίας προς την αυθεντία της Οικ. συνόδου, αλλά και για τη διαφορετική ερμηνεία της αναγκαιότητος της εκπροσωπήσεως ή και της συμμετοχής του πάπα στην Οικ. σύνοδο. Η δυτική σχολαστική θεολογία και κανονική θεωρία συνέδεσε την αναγκαιότητα αυτή με τη θεωρία του "θείω δικαίω" παπικού πρωτείου, ενώ η ανατολική θεολογία με το εκκλησιαστικώς κατοχυρωμένο πρωτείο τιμής του παπικού θρόνου μεταξύ των λοιπών Πατριαρχικών θρόνων της Εκκλησίας και με τη σχετική συνοδική παράδοση. Πράματι, η αναγκαιότητα της συμμετοχής του παπικού θρόνου στην Οικ. σύνοδο κατανοήθηκε από μεν την κανονική θεωρία της Δύσεως στους μέσους χρόνους ως απόρροια της υπεροχής της παπικής αυθεντίας έναντι της αυθεντίας της Οικ. συνόδου, απο δε την κανονική θεωρία της Ανατολής ως κανονική έκφραση της εκπροσωπήσεως του φρονήματος και της Δυτικής Εκκλησίας στην ανώτατη έκφραση της συνοδικής αυτοσυνειδησίας της Εκκλησίας.Κατά την πρώτη ερμηνεία, η παπική αυθεντία όχι μόνο υπερείχε της αυθεντίας της Οικ. συνόδου, αλλά και προσδιώριζε αυτήν. Κατά την δεύτερη ερμηνεία, η παπική αυθεντία, ως και η αυθεντία πάντων των Πατριαρχικών θρόνων, υπολειπόταν της αυθεντίας της Οικ.συνόδου και εμπεριείχετο σ’ αυτήν, αλλ’ οπωσδήποτε κρινόταν αναγκαία για τη συγκρότηση και τη λειτουργία της συνόδου. Και οι δύο ερμηνείες αξιοποιούσαν κατά διαφορετικό τρόπο την κοινή συνοδική παράδοση των Οικουμενικών Συνόδων της πρώτης χιλιετίας, αλλ’ ενώ η πρώτη σχετικοποιούσε την αυθεντία της Οικ. συνόδου, η δεύτερη σχετικοποιούσε την παπική αυθεντία, την οποία υπέτασσε στην αυθεντία της Οικ. συνόδου.
.
Μητροπολίτου πρώην Ελβετίας Δαμασκηνού,
από το άρθρο του :Συνοδική οδός, 550 χρόνια από τη Σύνοδο Φερράρας- Φλωρεντίας.

Υάκινθος

6 σχόλια:

Ανώνυμος είπε...

Με το άρθρο αυτό του πρώην Ελβετίας Δαμασκηνού μου λύθηκαν πολλές απορίες τις οποίες ως τώρα είχα. Τώρα κάποια θέματα που με απασχολούσαν πήραν απάντηση. Συνειδητοποιώ το πόσο άδικο έχουν όσοι προβάλουν σωρεία ιερών κανόνων αλλά δεν έχουν στο μυαλό τους την σοφία της Εκκλησίας και την αγία αυτής Οικονομία.

Ανώνυμος είπε...

Τι θα γίνει; γιατί μας μπερδεύεις μια από την μια μεριά και μια από την άλλη. Δεν λέω έχουν ενδιαφέρον οι αναρτήσεις σου. Όμως δημιουργούν προβληματισμό ως το που είναι το σωστό. Τώρα ας πούμε ο σεβασμιώτατος Δαμασκηνός με έβαλε σε πολλές σκέψεις. Ποιόν να ακούσω τώρα; Σωστά τα λεει και αυτός.

Ανώνυμος είπε...

Μπορείτε να δείτε ολόκληρο το άρθρο στο βιβλίο "ΟΡΘΟΔΟΞΙΑ ΚΑΙ ΚΟΣΜΟΣ" Εκδ. "ΤΕΡΤΙΟΣ", και άλλα συναφή που προβληματίζουν γόνιμα.Μη ζητάτε έτοιμες απαντήσεις-η αλήθεια είναι οδυνηρή αναζήτηση και κυριολεκτικό γκρέμισμα πολλών αυτονόητων. "Ορθοδοξία εστίν το αεί σχοινοβατείν". Το έτοιμο μυρίζει μούχλα όσο κι αν εφησυχάζει ή ωραιοποιηθή.
Υάκινθος.

Ανώνυμος είπε...

Καλές οι προτάσεις όμως ζούμε στην εποχή του γρήγορου και του έτοιμου. Ποιος έχει την διάθεση να διαβάσει ολόκληρο βιβλίο. Μου αρέσουν να διαβάζω από εδώ τα επιλεγμένα

Ανώνυμος είπε...

Η ζωή δεν είναι μόνο καφές, τηλεόραση και ποδόσφαιρο. Διαβάστε και κάποιο βιβλίο μήπως και ξεσταυρωθείτε…..

Ανώνυμος είπε...

H μασημένη τροφή μόνο πρρος καιρόν διδεται, κάποτε πρέπει να ανδρωθούμε, διαφορετικά θα πέφτουμε θύματα των διαφόρων δήθεν...
Υάκινθος.